Bernagie

Bernagie in de kruidentuin

Bernagie, oftewel Borago officinalis, staat ook bekend als komkommerkruid, ookal doet het niet direct aan een komkommer denken. Dit kruid vinden we vooral terug in het Middellandse Zeegebied, maar komt ondertussen ook vaak in onze regio's voor.

Deze plant heeft ovale, zachte bladeren, maar het zijn vooral de stervormige bloemetjes die met de aandacht gaan lopen. Deze bloemen komen voor in het roze of paars en trekken bijen en vlinders aan.

Wat heeft bernagie nodig om te groeien?

Bernagie is een makkelijke plant om in de kruidentuin te houden. Er zijn een aantal factoren om op te letten:

• Zonlicht: dit kruid heeft een voorkeur voor de volle zon, maar af en toe schaduw kan geen kwaad. Probeer bernagie op een plek te zetten met toch ongeveer 6 uur zon per dag.
• Bodem: het is vooral belangrijk dat de bodem goed doorlatend is. Bernagie kan zelfs in arme grond goed groeien, compost of goed verteerde mest kan echter wel een stimulans zijn.
• Water: deze plant heeft diepe wortels waardoor het enige droogte wel kan verdragen. Geef vooral in droge periodes extra water. Drassige grond valt te vermijden.

Hoe zaai en plant je bernagie?

Bernagie houdt er niet van verplant te worden, daarom is ter plekke zaaien beter dan voorzaaien. Doe de zaden ongeveer 1 cm diep in de grond, bedek met aarde en druk lichtjes aan. Dit doe je best nadat de laatste kans op nachtvorst geweken is.

Van de gedroogde bladeren wordt vaak thee gezet, meestal in combinatie met andere kruiden.

Geef de zaden voorzichtig water, maar let op voor overbewatering. Na 7 - 14 dagen zullen de zaden gaan kiemen. Dun eventueel de zaailingen uit en houd de sterkste planten over.

Het planten van bernagie doe je half mei, wanneer er geen kans meer is op nachtvorst. Plant deze kruiden op zeker 30 cm van elkaar. Graaf een gat, maak de kluit los zodat de wortels zich makkelijker kunnen hechten en zorg ervoor dat de plant op dezelfde diepte ligt dan in het potje.

Hoe verzorg je bernagie?

Het verzorgen van bernagie is geen moeilijke taak. Let er wel op dat deze plant ondersteuning kan nodig hebben aangezien zijn takken en toppen zwaar worden. Nog andere tips zijn:

• Snoeien: het snoeien van dit kruid voor voornamelijk in dat de uitgebloeide bloemen dienen verwijderd te worden. Na een eerste bloeiperiode kan het terugsnoeien van de plant helpen om een tweede bloei te stimuleren.
• Voeding: bernagie heeft niet veel extra bemesting nodig. Houd de plant goed in het oog en bemest bij wanneer nodig. Vermijd echter overbemesting aangezien dit de bladgroei zal stimuleren en dit ten koste van de bloemen.
• Ongedierte- en ziektebestrijding: dit kruid is over het algemeen redelijk resistent tegen de meeste plagen en ziekten. Let vooral op voor schimmels. Zorg voor voldoende luchtcirculatie en geef water aan de basis van de plant.

Op welke manier kan je bernagie oogsten en bewaren?

Van dit kruid zijn zowel de jonge bladeren als de bloemen eetbaar. Enkele tips bij het oogsten en bewaren:

1. Het oogsten van de bladeren kan meestal 6 - 8 weken na het zaaien, wanneer de plant volgroeid is.
2. Het oogsten van de bloemen kan wanneer ze volledig geopend zijn.
3. Oudere bladeren kunnen bitter smaken, dus oogst voornamelijk de jonge, frisse bladeren.
4. De bloemen zijn redelijk fragiel, pluk ze dus voorzichtig. Je kan ze ook afknippen en een stukje van de steel meenemen.
5. Vermijd het oogsten van meer dan een derde van de plant om het bestaan ervan te garanderen.
6. Vers geplukte bladeren kan je bewaren in een vochtig, papieren doekje, gewikkeld in een plastic zakje en geplaatst in de koelkast. Zo blijven ze enkele dagen vers.
7. Ook de bloemen kan je in een potje inde koelkast enkele dagen bewaren.
8. De bladeren kunnen in bosjes aan de lucht drogen of met een droogoven. Daarna dienen ze in een afgesloten verpakking bewaard te worden op een koele, donkere plek.
9. Zowel de bladeren als de bloemen kunnen in een enkele laag op een bord bevroren worden, waarna ze in een zakje of potje kunnen bewaard worden in de diepvries.
10. Fijngehakte bladeren of de bloemen in het geheel kunnen ook ingevroren worden door ze in een ijsblokjesvorm te plaatsen en verder aan te vullen met water.

Bernagie in de keuken

De smaak van bernagie kan omschreven worden als fris en peperachtig. De blaadjes kunnen worden gebruikt in salades, koude soepen, yoghurtsauzen en kruidenboters. Je kan er ook een lekkere kruidige azijn mee maken door de bladeren, vers of gedroogd, aan witte wijnazijn toe te voegen.

Deze plant heeft diepe wortels waardoor het enige droogte wel kan verdragen.

Van de gedroogde bladeren wordt vaak thee gezet, meestal in combinatie met andere kruiden.

Met de bloemetjes kan je dan weer kleurrijk gaan garneren. Zowel salades als soepen kunnen ermee worden opgefleurd, maar vooral cocktails en mocktails worden alleen maar aantrekkelijker door deze mooie, levendige bloemen. Ook in thee kan een bernagie-bloemetje de show stelen.

Welke verschillende soorten bernagie bestaan er?

Er bestaan enkele soorten, maar de meesten, behalve de gewone soort, zijn onbekend in onze contreien.

GEWONE BERNAGIE: DE KLASSIEKE VARIANT

De vaakst geteelde bernagiesoort is de gewone bernagie of de Borago officinalis. Deze plant heeft harige bladeren en mooie bloemen die bijen en andere bestuivers aantrekken. De bladeren en bloemen hebben een frisse, iet wat zoete, milde, peperige smaak.

DWERGBERNAGIE: DE ZELDZAME SOORT

De dwergbernagie oftewel de Borago pygmaea, wordt slechts 20 - 30 cm hoog en is daardoor zeer geschikt voor kleine tuinen. Hij kan ook uitstekend in potten gehouden worden. Deze soort heeft kleinere bloemen, die meestal blauw zijn van kleur, maar dat kan variëren. De dwergbernagie wordt voornamelijk als sierplant gebruikt en minder als culinaire plant.

LANGBLADIGE BERNAGIE: MET LANGWERPIGE BLADEREN

Zoals de naam doet vermoeden kan deze soort erg lange bladeren hebben, tot wel 20 cm lang. De langbladige bernagie, ook bekend als de Borago longifolia, heeft kleinere bloemen die lichter zijn van kleur, maar gelijkaardig aan smaak als de gewone bernagie. Soms zijn de bloemen wit van kleur, maar meestal blauw. Deze plant wordt op dezelfde manier in de keuken gebruikt als de gewone soort.