Kamille

Kamille in de kruidentuin

Een mooi kruid om te kweken is kamille, ook wel Matricaria chamomilla genoemd. Deze plant wordt al eeuwenlang gebruikt vanwege zijn kalmerende eigenschappen en heeft een zachte geur, die doet denken aan appels en appelbloesem.

Kamille is een kleine, madeliefachtige bloem die behoort tot de familie Asteraceae. De plant komt oorspronkelijk uit Europa, maar wordt vandaag wereldwijd verbouwd. Dit kruid wordt afhankelijk van de soort 30 tot 60 centimeter hoog en heeft gevederde bladeren en delicate bloemen.

Het houden van kamille in je kruidentuin draagt bij aan de biodiversiteit op verschillende manieren. 

Ten eerste biedt kamille voedsel en beschutting voor verschillende insectensoorten, waardoor ze zich kunnen voeden en reproduceren. Dit zorgt voor een gezondere balans in je tuin. Daarnaast trekt kamille ook vogels aan die zich voeden met insectenlarven, zodat de populatie van schadelijke insectenplagen onder controle wordt gehouden. Tenslotte komen ook vlinders en bijen op dit kruid af, die helpen bij de bestuiving van andere gewassen in de tuin.

Wat heeft de kamilleplant nodig om te groeien?

Kamille kweken in je eigen kruidentuin is een dankbare activiteit, het gaat namelijk redelijk makkelijk:

• Zonlicht: het kruid geeft de voorkeur aan volle zon, maar kan ook halfschaduw verdragen
• Bodem: maak de grond los en verwijder eventueel onkruid en stenen. Voeg organisch materiaal toe, zoals compost of oude mest, om de bodemvruchtbaarheid te verbeteren. Zorg ervoor dat je een plek kiest met goed doorlatende grond. Kamille geeft de voorkeur aan lichtzure tot neutrale grond.
• Water: geef de planten regelmatig water, vooral tijdens droge periodes. Eens de planten zich goed gevestigd hebben, kunnen ze korte periodes van droogte goed doorstaan. 

Hoe zaai en plant je kamille?

Kamillezaden kunnen het best worden voorgezaaid in trays of kleine potjes, zodat ze later gemakkelijk kunnen worden overgeplant naar de tuin of grotere plantenbakken. Vul de trays of potten met een lichte zaai- en stekgrond en maak het oppervlak glad. Verdeel de zaden en druk ze lichtjes in de grond.

Kamillezaailingen hebben consistent vocht nodig om te ontkiemen en te groeien. Zorg ervoor dat je regelmatig water geeft zonder ze te verdrinken. Plaats de trays of potten op een warme plaats waar ze voldoende zonlicht krijgen. Zodra de kamillezaailingen ongeveer 4-6 weken oud zijn en minimaal twee sets echte bladeren hebben ontwikkeld, zijn ze klaar om te worden overgeplant naar de tuin.

De beste tijd om kamille ter plekke te zaaien is in het voorjaar, vanaf begin april, wanneer de grond stilaan opwarmt. Verspreid de zaden over het grondoppervlak en zorg ervoor dat ze gelijkmatig verdeeld zijn. Druk de zaden lichtjes in de grond, maar bedek ze niet volledig, want kamille heeft licht nodig om te ontkiemen. Houd de grond vochtig maar niet drassig.

Dun de zaailingen uit, zodat alleen de sterkste exemplaren kunnen groeien.

Het verwerken van kamille in je gerechten kan een subtiele, bloemige smaak geven. 

Voor voorgezaaide of gekochte plantjes graaf je een gat dat iets groter is dan de kluit van het plantje en plaats deze daar voorzichtig in. Maak de wortels een beetje los voordat je ze in de grond steekt zodat ze makkelijker verder kunnen groeien. Vul het gat met aarde en druk het lichtjes aan rond de basis van de plant. Geef water om ervoor te zorgen dat de wortels goed contact maken met de grond.

Hoe verzorg je de kamilleplant?

Het verzorgen van kamille is niet erg moeilijk:

• Snoeien: dit bevordert een goede luchtcirculatie rond de plant, wat kan helpen bij het voorkomen van ziektes zoals meeldauw. Daarnaast stimuleert snoeien de groei van nieuwe scheuten en bloemen, waardoor de plant er voller uitziet en meer bloemen produceert. Verwijder alvast verwelkte bloemen en dode takken. Door te snoeien kan je ook de plant uitdunnen en vormgeven.
• Voeding: deze plant vereist niet veel speciale verzorging en kan zelfs groeien in arme grond met weinig voedingsstoffen, maar af en toe mogen wel organische meststoffen toegevoegd worden.
• Ongedierte- en ziektebestrijding: wees voorzichtig bij het gebruik van pesticiden, omdat kamille gevoelig kan zijn voor chemische stoffen. Kies indien nodig voor natuurlijke en milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen. Kamille kan zelf als een soort ongediertebestrijder gebruikt worden. Het kan namelijk helpen bij het afweren van schadelijke insecten zoals bladluizen, muggen en vliegen. Door dit kruid in de buurt van andere kruiden te plaatsen, kun je voorkomen dat plagen zich verspreiden naar andere planten.

Op welke manier kan je de kamilleplant oogsten en bewaren?

Er zijn enkele factoren om rekening mee te houden:

1. Zodra je kamilleplanten volwassen zijn geworden, is het tijd om de bloemen te oogsten voor gebruik. Dit is meestal in de vroege zomer, 6-8 weken na het planten.
2. De beste tijd om te oogsten is 's ochtends, nadat de dauw is opgedroogd maar voordat de zon te heet wordt.
3. Knijp of knip de bloemen voorzichtig af, inclusief een deel van de stengel, net boven de bladeren.
4. Verdeel de bloemen in een enkele laag op een schone, droge ondergrond of hang ze met de steeltjes omhoog. Laat ze ongeveer twee weken drogen in een goed geventileerde ruimte, uit de buurt van direct zonlicht.
5. Gebruik van een droogoven is mogelijk, maar wees voorzichtig. De bloemetjes verbranden snel.
6. Bewaar de gedroogde bloemen in een luchtdichte verpakking, weg van licht en vocht. Ze kunnen zo ongeveer een jaar worden bewaard.
7. Om kamille vers te bewaren, wikkel je de stelen in vochtig keukenpapier en plaats je ze in een plastic zak in de koelkast. Je kan afgeknipte stengels ook enkele dagen in een glaasje met water bewaren.

Kamille in de keuken

De meest bekende toepassing van kamille in voeding zal ongetwijfeld de rustgevende kamillethee zijn, maar ook een geurige kamillesaus of heerlijke kamillesorbet zijn zeker de moeite waard om eens op tafel te toveren.

Druk de zaden lichtjes in de grond, maar bedek ze niet volledig, want kamille heeft licht nodig om te ontkiemen. 

Het verwerken van kamille in je gerechten kan een subtiele, bloemige smaak geven. Van desserts tot hartige gerechten, salades en soepen, dit kruid kan voor een aangename verrassing zorgen.

Overweeg bijvoorbeeld eens voor een dessert om kamille te combineren met smaken zoals honing, vanille of citrus. In hartige gerechten kan het goed geserveerd worden met kip, vis of allerlei groenten.

Welke verschillende soorten kamille bestaan er?

Vooral de Duitse en de Romeinse variant zijn in België bekend, maar er zijn nog meer verschillende soorten.

DUITSE KAMILLE: EEN KRACHTPATSER VAN GENEZING

Duitse kamille of echte kamille, wetenschappelijk Matricaria chamomilla of Matricaria recutita genoemd, is een veelvoorkomende en prominente soort. Dit kruid komt oorspronkelijk uit Eurazië en heeft een sterke, karakteristieke geur.

ROMEINSE KAMILLE: DE SERENE ESSENTIE

Romeinse kamille, ook wel Engelse kamille genoemd of Chamaemelum nobile, is eveneens een populaire soort binnen de kruidenteelt. Dit kruid komt oorspronkelijk uit West-Europa en bezit een milde, zoete, fruitige geur. Het heeft fijne bladeren en kleine witte bloemen met een geel hartje. Romeinse kamille wordt vaak gebruikt voor het maken van thee. Het onderscheidt zich van Duitse kamille door zijn kleinere bloemen.

WILDE MAROKKAANSE KAMILLE: EEN VERRUKKELIJKE CITRUSSMAAK

Wilde Marokkaanse kamille, beter bekend als Ormenis multicaulis, is een aparte variant die afkomstig is uit Marokko. Dit type kamille heeft een fris aroma dat doet denken aan citrus, wat het anders maakt dan de andere soorten. Het heeft gele bloemhartjes met witte bloemblaadjes. 

EGYPTISCHE KAMILLE: DE GOUDEN SCHAT

Egyptische kamille, wetenschappelijk Anthemis nobilis genoemd, wordt gekenmerkt om zijn fraaie gouden kleur en zijn bloemige smaak. Dit kruid wordt voornamelijk verwerkt in thee.