Koriander

Koriander in de kruidentuin

Koriander, ook bekend als Coriandrum sativum of Chinese peterselie, is een gewaardeerd en veelgebruikt kruid.

Het is afkomstig uit het Middellandse Zeegebied en delen van Azië. Het staat bekend om zijn uitzonderlijke smaak en aroma en is al eeuwenlang een geliefd ingrediënt in verschillende keukens van over de hele wereld.

Wat heeft de korianderplant nodig om te groeien?

Het kweken van koriander in je eigen kruidentuin is een renderende ervaring waarvoor geen bijzondere vaardigheden vereist zijn.

Er zijn wel een aantal zaken om rekening mee te houden, want het plantje is redelijk gevoelig:

• Zonlicht: koriander groeit goed in halfschaduw. Zoek een plekje in je tuin waar elke dag een paar uur zonlicht valt, liefst in de ochtend, waarna er schaduw is in de namiddag.
• Bodem: bereid de grond voor door organisch materiaal toe te voegen. Dit zorgt voor een goede drainage en een voedselrijke bodem. Een goed doorlatende grond is noodzakelijk, de korianderplant houdt niet van natte voeten. 
• Water: houd de grond vochtig maar zeker niet drassig. Geef korianderplanten regelmatig water om een degelijke groei in stand te houden. Koriander kan niet goed tegen droogte, maar ook niet tegen overbewatering, dus overdrijf niet met water geven. Geef bij voorkeur water aan de basis van de plant om te voorkomen dat het blad nat wordt.

Hoe zaai en plant je koriander?

Als je korianderzaden binnenshuis zaait, doe je dat in potjes of trays. Zorg ervoor dat je gebruikmaakt van hoogwaardige potgrond en plaats de zaden ongeveer 0,5 cm diep. Zaai meerdere zaden per potje en dun ze uit wanneer ze ongeveer 5 cm hoog zijn. Zorg ervoor dat je daarbij de overblijvende plantjes niet beschadigt tijdens het uitdunnen. 

In de Aziatische keuken is koriander een zeer populair kruid, vooral in Thaise, Indiase en Chinese gerechten. De frisse, citrusachtige smaak is een aanvulling op pittige curries, roerbakgerechten en noedelgerechten. 

Als je ervoor kiest om rechtstreeks ter plekke te zaaien, wacht dan tot na de laatste vorstperiode en zorg ervoor dat de grond goed is opgewarmd. Zaai de zaden ongeveer 0,5 cm diep en houd een onderlinge afstand van 15-20 centimeter aan. Jonge zaailingen zijn geliefd door slakken, scherm ze dus af of zaai binnen en plant pas buiten wanneer de planten groter en sterker zijn.

Om de plantjes in de tuin te planten, graaf je een gat dat groot genoeg is. Maak de kluit een beetje los zodat de wortels zich makkelijker kunnen vestigen en zet de plant in het voorziene gat. Vul verder aan met aarde en geef water.

Hoe verzorg je de korianderplant?

Er zijn een aantal zaken om aandacht aan te schenken bij het verzorgen van koriander:

• Snoeien: een uitdaging bij dit kruid is dat deze snel doorschiet naar bloei als het warm weer wordt. Dit betekent dat de plant een lange stengel krijgt met bloemen en uiteindelijk zaad begint te vormen. Om dit te voorkomen, dien je regelmatig te snoeien om de groei van nieuwe stengels te stimuleren. Verwijder ook steeds dode of aangetaste bladeren of stengels.
• Voeding: voed de korianderplant tijdens het groeiseizoen elke twee tot drie weken met een uitgebalanceerde meststof. Dit zorgt voor een sterke groei en vele smaakvolle bladeren.
• Ongedierte- en ziektebestrijding: een veelvoorkomend probleem is bladvlekkenziekte, die donkere vlekken op de bladeren veroorzaakt. Om dit tegen te gaan, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de planten voldoende ruimte hebben voor een goede ventilatie. Daarnaast is het van belang om regelmatig onkruid rondom de plant te verwijderen, omdat koriander gevoelig is voor concurrentie van andere planten. Je kunt ook een laag mulch aanbrengen om onkruidgroei te verminderen.

Op welke manier kan je koriander oogsten en bewaren?

Er zijn een aantal belangrijke zaken om rekening mee te houden bij het oogsten en bewaren:

1. Korianderbladeren kunnen al na ongeveer 3-4 weken na het zaaien worden geoogst. Ze zijn op hun best van smaak vlak voordat de plant begint te bloeien.
2. Snijd de bladeren af met een scherp mes of knip ze met een schaar, waarbij je ervoor zorgt dat je voldoende bladeren laat staan voor verdere groei van de plant. De jonge blaadjes hebben vaak de meest intense smaak.
3. Naast het oogsten van bladeren, kun je ook korianderzaden verzamelen. Laat de planten bloeien en zaad vormen. Zodra de zaadjes bruin zijn geworden, kun je ze oogsten.
4. Na het oogsten kun je de koriander direct gebruiken of bewaren voor later. Om koriander langer vers te houden, wikkel je de verse bladeren in een vochtig keukendoekje en bewaar je ze in een plastic zak in de koelkast.
5. Korianderzaad kan worden gedroogd en bewaard in luchtdichte potten op een koele, donkere plaats.
6. Blaadjes kunnen worden gedroogd aan de lucht of met de droogoven.
7. Invriezen is ook een mogelijkheid en kan in luchtdichte zakjes gebeuren of fijngehakt met water of olie in een ijsblokvorm.

Koriander in de keuken

Koriander is een kruid dat veel wordt gebruikt in verschillende keukens van over de hele wereld. Het staat bekend om zijn aparte smaak, dat een combinatie is van frisheid en kruidigheid. 

Niet alleen de bladeren ook de korianderzaden worden vaak gebruikt als specerij in verschillende gerechten. De zaden hebben een warme, aardse smaak, terwijl de bladeren een frisse en citrusachtige smaak hebben.

Door het malen van gedroogde korianderzaden, krijg je korianderpoeder. Dit heeft een milde en nootachtige smaak en vind je onder meer terug in specerijenmengsels zoals garam masala.  Zowel de zaden als het poeder passen ook perfect in verschillende marinades, dressings en sauzen.  Korianderolie wordt dan weer gewonnen uit de zaden van de korianderplant en heeft een rijke en pittige smaak. 

Koriander groeit goed in halfschaduw. Zoek een plekje in je tuin waar elke dag een paar uur zonlicht valt, liefst in de ochtend, waarna er schaduw is in de namiddag.

In de Aziatische keuken is koriander een zeer populair kruid, vooral in Thaise, Indiase en Chinese gerechten. De frisse smaak van het kruid is een aanvulling op de pittige curries, roerbak- en noedelgerechten. 

Het is eveneens geliefd in de mediterrane keuken. De kenmerkende frisheid van koriander past namelijk goed bij tomaten, olijven en fetakaas. Voeg een handvol gehakte korianderblaadjes toe aan je Griekse salade bijvoorbeeld of gebruik het als garnering bij geroosterde groenten en gegrild vlees.

In de Latijns-Amerikaanse keuken is koriander een belangrijk ingrediënt in verscheidene salsa's en guacamole. Ook hier zorgt het kruid voor de nodige frisheid.

Naast de blaadjes en de zaden kan ook de wortel van de korianderplant gebruikt worden, ookal is dat gebruik zeker in onze contreien minder bekend. De ondergrondse stengel van de korianderplant komt echter wel geregeld voor in Thaise en Vietnamese gerechten. 

De wortel heeft een intense smaak en aroma die vergelijkbaar zijn met het blad van koriander, maar dan sterker. Het wordt meestal fijngehakt en toegevoegd aan curries, soepen en roerbakgerechten om naast frisheid ook een bijkomende pittigheid aan het gerecht te schenken.

Welke verschillende soorten koriander bestaan er?

Er bestaan een aantal soorten koriander. We sommen de populairste varianten op.

GEWONE KORIANDER: UITERLIJK GELIJKEND OP PETERSELIE

De meest voorkomende soort koriander is Coriandrum sativum, ook wel bekend als gewone koriander of Chinese peterselie. Deze plant heeft fijne bladeren die lijken op bladpeterselie en een sterke, frisse geur. De smaak van gewone koriander kan variëren van mild tot scherp. 

VIETNAMESE KORIANDER: EEN DONKERE VARIANT

De Vietnamese koriander, ook wel bekend als Rau Ram of Persicaria odorata, heeft een sterke en pittige smaak. Het wordt veel gebruikt in de Vietnamese keuken en is een essentieel ingrediënt in gerechten zoals springrolls. Het kruid heeft donkergroene bladeren met paarse markeringen erop. Botanisch gezien is het echter geen familie van koriander maar een Polygonumsoort.

INDIASE KORIANDER: VLEUGJE LIMOENSMAAK

Indiase koriander, ook wel bekend als Dhania of Coriandrum sativum var. microcarpum, is een variëteit van de gewone koriander weliswaar met kleinere zaden. Deze soort heeft een intense smaak en is vooral populair in de Indiase keuken. Indiase koriander doet het goed in warme en droge weersomstandigheden.

MEXICAANSE KORIANDER: AFKOMSTIG UIT CARAÏBEN

Mexicaanse koriander, ook wel bekend als Culantro, Sawtooth Koriander of Eryngium foetidum, heeft langwerpige bladeren met gekartelde randen die lijken op de gewone koriander maar met een intensere smaak. Deze soort floreert in warme en vochtige omstandigheden. Het kan enigszins moeilijk zijn om Mexicaanse koriander te kweken, omdat het lang duurt voordat de zaden ontkiemen. Het stekken van de plant biedt dan een goed alternatief.