Oregano

Oregano in de kruidentuin

Oregano, ook wel bekend als wilde marjolein of Origanum vulgare, is een kruid dat veel wordt gebruikt in de keuken. Het heeft een heerlijke geur die aan de zomer doet denken en kan zowel vers als gedroogd worden gebruikt.

Oregano behoort tot de familie van de lipbloemigen en komt voornamelijk voor in mediterrane landen. Het kruid heeft kleine, ovale bladeren en bloeit in de zomer met witte of roze bloemen. De sterke geur werkt als een natuurlijk insectenwerend middel. Zo kan het helpen bij het afweren van muggen, vliegen en mieren, waardoor het een nuttige plant is in elke tuin. 

Wat heeft de oreganoplant nodig om te groeien?

Oregano is een zeer veerkrachtig kruid en doet het goed in de meeste klimaten. Het vereist daarnaast weinig onderhoud.

Enkele factoren zijn toch van belang:

• Zonlicht: zorg ervoor dat de plant voldoende zonlicht krijgt, minimaal 6 uur per dag.
• Bodem: voorzie goed doorlatende grond. Deze plant groeit goed in verschillende bodemsoorten, maar vermijd natte grond omdat dit de wortels kan doen rotten. Oregano heeft zelf diepe wortels en helpt zo bij het verbeteren van de bodemstructuur door overtollig water af te voeren. Dit kan nuttig zijn in gebieden met een slechte drainage.
• Water: geef de plant regelmatig water, maar vermijd te veel water. Laat de grond tussen de gietbeurten opdrogen.

Hoe zaai en plant je oregano?

Je kan in het vroege voorjaar met zaaien binnenshuis beginnen. Dit geeft de planten voldoende tijd om zich te vestigen voordat ze naar buiten worden overgebracht.

De zaden zijn klein, dus wees voorzichtig bij het hanteren ervan. Druk ze voorzichtig in de grond en bedek ze lichtjes met een dun laagje aarde. Houd de grond constant vochtig tijdens de kiemperiode, die gewoonlijk ongeveer 7 tot 14 dagen duurt. Zodra de zaailingen tevoorschijn komen, geef je ze spaarzaam water, zodat de bovenste laag grond tussen het gieten door kan uitdrogen.

Rechtstreeks ter plekke in de tuin zaaien, kan na de laatste vorst en wanneer de grond reeds opgewarmd is. Zaai de zaden dun en bedek ze met een laagje aarde. Houd de grond vochtig totdat de zaailingen zich laten zien.

Als je ervoor kiest om oregano te vermeerderen door middel van stekken, wat met dit kruid vaak gedaan wordt, snijd dan een gezonde tak af en plaats deze in vochtige potgrond.

Naast het gebruik in hartige gerechten is dit kruid ook geschikt voor zoete lekkernijen zoals desserts en gebak.

Voor het uitplanten van een zelfgekweekte zaailing of van een gekocht plantje, voorzie je een gat in de grond waarin je de plant kunt plaatsen. Maak de kluit wat los zodat de wortels makkelijker kunnen groeien. Vul aan met aarde, druk voorzichtig aan en geef water. Voorzie voldoende ruimte voor de planten, toch zeker 25 – 30 cm.

Hoe verzorg je de oreganoplant?

Het verzorgen van oregano is niet erg moeilijk:

• Snoeien: knip af en toe de toppen van de planten af om een compacte groei te stimuleren en bloei te bevorderen. Snoei de stengels net boven een stel bladeren om een compacte groei te bekomen.
• Voeding: bemest de plant eens per maand met een uitgebalanceerde meststof om een gezonde groei te stimuleren.
• Ongedierte- en ziektebestrijding: oregano is over het algemeen een sterke en veerkrachtige plant, maar kan soms worden getroffen door bepaalde problemen. Zo is het namelijk vatbaar voor schimmelziekten zoals meeldauw en wortelrot. Zorg ervoor dat de plant voldoende ruimte heeft voor luchtcirculatie en vermijd overbewatering om deze ziekten te voorkomen. Hoewel het kruid van nature afstotend is voor veel insecten, kunnen sommige plagen toch een bedreiging vormen. Houd een oogje in het zeil voor bladluizen, trips en spintmijten. Indien nodig kun je biologische bestrijdingsmiddelen gebruiken om deze plagen onder controle te houden.

Op welke manier kan je oregano oogsten en bewaren?

Enkele tips en richtlijnen in verband met oogsten en bewaren:

1. Het oogsten kan plaatsvinden zodra de plant voldoende bladeren heeft geproduceerd en een hoogte van minstens 10 cm heeft.
2. Oogst het kruid in de ochtend, wanneer de oliën in de bladeren het meest geconcentreerd zijn.
3. Snijd individuele takken af met een scherp mes of schaar.
4.  Vermijd het oogsten van meer dan een derde van de plant tegelijk om het voortbestaan ervan te garanderen.
5. Verse oregano kan direct worden gebruikt in salades, sauzen, stoofschotels en andere gerechten voor een intense smaak.
6. Spoel de oreganobladeren en stengels onder koud water af om al het vuil en zand te verwijderen.
7. Scheid de bladeren van de stengels. Het zijn voornamelijk de blaadjes die gebruikt worden.
8. Als je het kruid wilt bewaren, kun je het drogen door bundels ondersteboven op te hangen in een donkere en goed geventileerde ruimte of door een droogoven te gebruiken.
9. Gedroogde oregano blijft maandenlang goed in luchtdichte verpakkingen op een koele en droge plaats.
10. Je kan de blaadjes in één enkele laag leggen in een schotel of op een bord en het zo in de vriezer zetten. Eens bevroren kan je ze in een zakje of bakje bewaren.
11. Je kan ook de blaadjes fijnhakken en met water of olie in ijsblokjes invriezen.

Oregano in de keuken

Oregano staat bekend om zijn sterke aroma en wordt vaak gebruikt in Italiaanse, Griekse en Midden-Oosterse gerechten. Het voegt een heerlijke smaak toe aan uiteenlopende maaltijden en is een geweldig kruid om in je keuken te hebben.

Deze plant groeit goed in verschillende bodemsoorten, maar vermijd natte grond omdat dit de wortels kan doen rotten.

Het is zowel vers als gedroogd bruikbaar en is een essentieel ingrediënt in veel traditionele Mediterrane gerechten zoals pizza, pasta en salades. Dit kruid brengt ook heel wat vlees, vis en groenten op smaak.

Voeg oregano pas op het laatste moment toe aan je gerechten om de smaak te behouden. Overmatige hitte kan die namelijk wat aantasten.

Naast het gebruik in hartige gerechten is dit kruid ook geschikt voor zoete lekkernijen zoals desserts en gebak. De nootachtige smaak van dit kruid gaat prima in combinatie met fruitsoorten zoals aardbeien of perziken.

Welke verschillende soorten oregano bestaan er?

Er zijn verschillende soorten oregano die zich op allerlei wijzen van elkaar onderscheiden.

GRIEKSE OREGANO: ONMISBAAR EN AROMATISCH

Dit is de meest traditionele en bekende variant. Griekse oregano of Origanum vulgare, heeft een sterke smaak, die zich bevindt tussen pittig en licht bitter. Hierdoor is deze soort perfect voor hartige gerechten zoals pasta's, pizza's en allerhande stoofschotels. De Griekse oregano heeft kleine, donkergroene bladeren.

TURKSE OREGANO: VARIANT MET ROZE BLOEMEN

Turkse oregano, of Origanum onites, heeft een mildere smaak in vergelijking met zijn Griekse tegenhanger, die is namelijk zoeter en minder scherp. Het kruid komt vaak voor in Turkse gerechten zoals kebab maar ook in marinades en soepen.

ITALIAANSE OREGANO: FAVORIETE SMAAKMAKER

Italiaanse oregano, Origanum x majoricum, heeft een zachte en zoete smaak en wordt vaak gebruikt in de Italiaanse keuken, in tomatensauzen bijvoorbeeld. Ook deze variant is zeer bekend en veelvoorkomend. De bladeren van de Italiaanse oregano zijn lichtgroen van kleur en zijn iets delicater van textuur tegenover de Griekse soort.

SYRISCHE OREGANO: POPULAIR IN ARABISCHE KRUIDENMENGSELS

Syrische oregano, ook bekend als Origanum syriacum, is een variant die voornamelijk groeit in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Het kruid heeft grote, donkergroene bladeren en een sterke smaak die vergelijkbaar is met die van de Griekse oregano. Syrische oregano wordt vaak gebruikt in traditionele gerechten zoals hummus en falafel.

MEXICAANSE OREGANO: DE ROZENOREGANO

Hoewel technisch gezien geen echte oregano, wordt Mexicaanse oregano, oftewel Lippia graveolens,  vaak als vervanging gebruikt vanwege zijn vergelijkbare smaak, waar weliswaar wat anijs en citrus in terug te vinden valt. Deze variant heeft prachtige roze bloemen en komt veel voor in de Mexicaanse keuken. Zo past het goed bij pittige gerechten en salsa's.