Bijen en 8 andere insecten die je zeker in de tuin wil

Op 20 mei vieren we Wereldbijendag, een perfecte gelegenheid dus om even stil te staan bij de enorme rol van bijen en ook andere insecten in onze tuinen. Vaak zien mensen insecten niet zo graag verschijnen. Ze zien er raar uit, soms een beetje vies zelfs, maar zonder hen zou onze tuin er helemaal anders uitzien.

Wanneer je kruiden of andere planten teelt, kan je wel eens last hebben van plagen, zoals bladluizen bijvoorbeeld. Zij kunnen enorme schade aan onze planten aanbrengen, maar lang niet alle insecten zijn schadelijk. Integendeel zelfs, vele insecten leveren net een heel positieve bijdrage.

We gaan daarom 9 insecten bekijken die ons helpen onze tuinen gezond te houden en weelderig te laten groeien. Wil je meer weten over hoe je deze diertjes kan helpen, lees dan onze blog: Insectenhotels en andere manieren om nuttige insecten te helpen.

1. Bijen

Op wereldbijendag beginnen we onze lijst uiteraard met de bijen. Dat deze diertjes nuttig en zelfs onmisbaar zijn, is ondertussen door de meesten wel geweten. Ze spelen een vitale rol in het ecosysteem en zijn essentieel voor de voortplanting van vele plantensoorten.

Bijen verzamelen nectar en pollen van bloemen en verspreiden deze zo van de ene bloem naar de andere. Deze bestuiving is cruciaal voor de ontwikkeling van fruit, zaden en andere belangrijke delen van verschillende planten.

Wereldwijd zijn bijen verantwoordelijk voor de bestuiving van ongeveer 75% van de gewassen die voor menselijke consumptie worden verbouwd, dit geeft ze een enorme (economische) waarde. Het gaat hier om verschillende fruitsoorten, groenten en noten. Bijen zijn dus onmisbaar voor de voedselvoorziening.

Bovendien helpt de bestuiving door bijen ook bij het behoud van de biodiversiteit, wat belangrijk is voor de stabiliteit en gezondheid van het milieu.

Bijen hebben enkele natuurlijke vijanden zoals vogels, maar helaas worden ze wereldwijd ook bedreigd door factoren zoals het verlies van hun natuurlijke habitat, het gebruik van pesticiden, ziektes en klimaatverandering. Het behoud van bijenpopulaties is nochtans cruciaal.

De zorg voor bijen kan onder andere opgenomen worden door het planten van bloemen en het creëren van bij-vriendelijke omgevingen.

2. Fruitvliegen

Dit zijn kleine insecten die vaak worden aangetroffen op rijp of rottend fruit. Ze zijn zeer vervelend, toch zeker wanneer ze in je keuken rondvliegen en zich steeds maar lijken te vermenigvuldigen.

Voor velen is het compleet onduidelijk wat hun nut zou zijn, maar toch hebben ze er één. Fruitvliegjes zijn namelijk belangrijk voor de recyclage van voedingsstoffen. Ze helpen bij het versnellen van de afbraak van rottend fruit en andere plantaardige resten, waardoor voedingsstoffen weer beschikbaar worden voor andere organismen in het ecosysteem.

Hun aanwezigheid is daarom essentieel voor een gezonde natuur, omdat ze de afbraakprocessen bevorderen en bijdragen aan de bodemgezondheid. Door organisch materiaal af te breken, helpen ze de bodemvruchtbaarheid te verbeteren, wat cruciaal is voor de groei van onze planten.

Fruitvliegen zijn daarnaast ook belangrijk voor wetenschappelijk onderzoek: ze worden vaak gebruikt in genetisch en biologisch onderzoek vanwege hun snelle levenscyclus zodat verscheidene generaties op korte tijd beschikbaar zijn. Daarnaast kennen ze heel wat genetische gelijkenissen met de mens. Ze worden daardoor oa gebruikt in studies omtrent erfelijkheid, kanker en alzheimer. Dat is waarschijnlijk een minder bekend feit, maar niettemin noemenswaardig.

Wij kennen ze natuurlijk vooral door hun aanwezigheid in onze fruitmand, maar hun rol in de natuur gaat veel verder dan dat. Ze dragen bij aan een evenwichtiger ecosysteem.

3. Lieveheersbeestjes

We herinneren ons waarschijnlijk allen nog hoe we als kind probeerden deze diertjes te vangen en op ons hand te laten rondlopen. Het zijn niet alleen schattige, kleurrijke insecten, maar ook echte roofdieren die een essentiële rol spelen in onze tuinen.

Ze verorberen namelijk al eens graag wat bladluizen, die vaak schadelijke plagen vormen voor je kruiden en andere planten. Eén enkel lieveheersbeestje kan honderden bladluizen in zijn leven opeten, waardoor ze dus een natuurlijke en effectieve manier zijn om plagen te bestrijden.

De aanwezigheid van lieveheersbeestjes in tuinen is dus voordelig. Ze helpen niet alleen bij het verminderen van schadelijke insecten, maar dragen ook bij aan een gezond ecosysteem door de biodiversiteit te bevorderen. Lieveheersbeestjes zijn vaak ook een indicator van een gezonde natuur, omdat ze gevoeliger zijn voor milieuveranderingen dan veel andere insecten.

Naast hun rol als natuurlijke bestrijders, zijn lieveheersbeestjes ook een belangrijk onderdeel van de voedselketen. Ze dienen zelf eveneens als prooi, vooral voor vogels en andere roofdieren zoals bepaalde kevers. Hun voortbestaan wordt echter ook door de mens bedreigd, vooral chemische bestrijdingsmiddelen zijn gevaarlijk voor deze diertjes.

4. Spinnen

Spinnen, hoewel technisch gezien geen insecten, zijn cruciale roofdieren en verdienen aandacht vanwege hun belangrijke rol in het beheersen van insectenpopulaties. Ze zijn te vinden in een grote verscheidenheid aan omgevingen: van bossen en velden tot stedelijke gebieden.

Spinnen voeden zich voornamelijk met insecten, waaronder veel plaagdieren, wat hen tot natuurlijke bestrijders maakt.

De aanwezigheid van spinnen in tuinen is dus gunstig, omdat ze helpen bij het verminderen van de populaties van schadelijke insecten. Eén enkele spin kan duizenden insecten in zijn leven vangen. Spinnen worden zelf gegeten door vogels, bepaalde zoogdieren en andere roofdieren. Mijn kat en hond durven bijvoorbeeld al wel eens een spinnetje op te eten.

Bovendien dragen spinnen bij aan het natuurlijke evenwicht van onze tuinen. Ze zijn vaak indicatoren van een gezond milieu, omdat hun aanwezigheid wijst op een rijke biodiversiteit.

Spinnen hebben vaak een kwalijke reputatie en zijn dus meestal niet echt graag geziene gasten, wat jammer is. Sommige mensen zijn vooral vies van spinnen, sommigen zijn zelfs ronduit bang van deze 8-potige diertjes.

Kennis over het belang van spinnen en hun rol in het ecosysteem kan misschien helpen bij het verminderen van de angst voor deze vaak verkeerd begrepen dieren en kan hopelijk leiden tot een groter respect voor hun bijdrage aan de natuur.

5. Aardhommel

Aardhommel, of Bombus terrestris, is één van de meest voorkomende hommelsoorten in Europa en speelt een cruciale rol als bestuiver. Deze sociale insecten leven in kolonies en zijn bekend om hun vermogen om grotere bloemen te bestuiven dan bijen, dankzij hun krachtige lichaam en lange tong.

Aardhommels zijn daarnaast ook bijzonder effectief in de bestuiving van gewassen zoals tomaten, bessen en andere fruitsoorten, wat hen ook essentieel maakt voor de landbouw.

De manier waarop aardhommels polen is uniek: ze zijn in staat om 'buzz pollination' uit te voeren, waarbij ze met hun vleugels trillen om de pollen uit de bloemen te laten vallen. Dit maakt hen bijzonder waardevol voor de productie van bepaalde gewassen, omdat ze vaak de enige insecten zijn die deze specifieke bestuivingsmethode kunnen uitvoeren.

Helaas worden aardhommelpopulaties wereldwijd bedreigd door het gebruik van pesticiden en de klimaatverandering. Het behoud van hun natuurlijke omgeving en het bevorderen van de algemene biodiversiteit zijn doorslaggevend om hun voortbestaan te waarborgen. 

Zelf kan je bijdragen door bloemen en planten in de tuin te zetten die aantrekkelijk zijn voor deze insecten.

6. Bidsprinkhanen

Bidsprinkhanen zijn bijzondere insecten die bekend staan om hun kenmerkende houding en bijzondere jachttechnieken. Ze hebben een lang, slank lichaam en grote ogen, wat hen helpt bij het spotten van hun prooien.

Bidsprinkhanen zijn predatoren die zich voeden met andere insecten, waaronder vliegen en motten. Hun vermogen om snel te bewegen en hun krachtige voorpoten te gebruiken om hun prooi te vangen, maakt hen tot zeer succesvolle jagers.

Ze helpen het evenwicht in insectenpopulaties te behouden door plagen te bestrijden, wat hen waardevol maakt voor onze tuin. Door hun aanwezigheid kan het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen verminderd worden, wat op zijn beurt leidt tot gezondere planten en een beter milieu.

Bidsprinkhanen zijn ook interessante dieren voor wetenschappelijk onderzoek. Hun unieke jachttechnieken en gedrag zijn onderwerp van studie in de biologie en de ecologie. 

Als natuurlijke vijanden hebben ze vooral vogels en reptielen. Het creëren van een diverse omgeving met verschillende planten kan helpen om bidsprinkhanen aan te trekken.

7. Roofwantsen

Roofwantsen spelen een belangrijke rol in het onder controle houden van plaagpopulaties. Ze jagen onder meer op bladluizen, mijten en rupsen. Roofwantsen hebben een scherpe, stekende mond waarmee ze hun prooi kunnen doorboren en hun lichaamssappen kunnen opzuigen.

Deze insecten zijn van grote waarde in de tuin, omdat ze helpen om de populaties van schadelijke insecten op natuurlijke wijze te beheersen. Omdat ze biologische bestrijders zijn, kunnen chemische middelen beperkt en liefst achterwege gelaten worden.

Roofwantsen zijn ook belangrijk voor het behoud van natuurlijke ecosystemen. Ze helpen bij het in stand houden van een evenwichtige voedselketen, waarbij ze zowel schadelijke insecten als andere insectenpopulaties reguleren.

Het bevorderen van een diverse omgeving is essentieel voor hun voortbestaan.

8. Dambordkevers

Dambordkevers zijn opvallende insecten met een kenmerkend zwart-wit of gekleurde tekening op hun schild. Ze zijn voornamelijk herbivoren en voeden zich met schimmels, planten en soms met rottend hout. Dit dieet maakt hen van belang in de afbraakprocessen binnen ecosystemen, omdat ze helpen organisch materiaal te recycleren en voedingsstoffen weer in de bodem te brengen.

Dambordkevers zijn ook nuttig voor de biodiversiteit, omdat ze bijdragen aan de regulering van plantengroei. Door zich te voeden met bepaalde plantensoorten kunnen ze helpen om een evenwicht te behouden, wat belangrijk is voor de gezondheid van onze tuinen.

Hun aanwezigheid kan ook een indicator zijn van een gezonde natuur, omdat ze gevoelig zijn voor veranderingen.

Ondanks hun nuttige rol, kunnen dambordkevers in sommige gevallen zelf als plagen worden beschouwd wanneer ze in erg grote aantallen voorkomen. Dit feit benadrukt het belang van het behoud van een gezond evenwicht in ecosystemen, waarbij natuurlijke vijanden een rol spelen in het controleren van allerlei populaties. De natuurlijke vijanden van deze kevers zijn spinnen en grotere insecten.

Door het creëren van tuinen met een grote verscheidenheid aan planten kunnen we helpen om deze diertjes  te ondersteunen en zo hun bijdrage te versterken.

9. Sluipwespen

Sluipwespen zijn best wel fascinerende insecten die geen onbelangrijke rol spelen in onze tuinen. Ze leggen hun eieren in of op andere insecten, meestal bladluizen, rupsen en kevers. Zodra de eieren uitkomen, voeden de larven zich met het lichaam van het gast-insect, wat uiteindelijk leidt tot de dood van het slachtoffer. Gezellige logies zijn ze dus niet.

Deze diertjes zijn daarom van groot belang, ze helpen bij het verminderen van schadelijke insectenpopulaties. Door sluipwespen in te zetten als biologische bestrijders kan je het gebruik van chemische pesticiden achterwege laten, wat leidt tot een gezondere omgeving voor iedereen, voor planten, dieren en mensen.

Het gebruik van deze vaak over het hoofd geziene, maar essentiële insecten is dus een duurzame manier om plagen te beheren en bevordert zo een evenwichtiger ecosysteem.

Conclusie

Deze 9 nuttige insecten leveren elk op hun eigen manier een onmisbare bijdrage aan onze tuin. Hetzij door te bestuiven, schadelijke insecten te bestrijden of als een soort van afvalopruimers, ze spelen elk hun rol zodat wij des te meer kunnen genieten van al het lekkers dat onze tuin te bieden heeft.  

Door een gezonde omgeving te voorzien, kan je deze diertjes aan trekken en zullen zij je belonen door je kruiden en planten te laten groeien en bloeien.

Vergeet niet dat biodiversiteit dé sleutel is tot een gezonde tuin. Dus, vier Wereldbijendag door van je tuin een waar paradijs te maken voor deze en nog zovele andere nuttige insecten. Hoe je dit kan doen, lees je in onze blog: Insectenhotels en andere manieren om nuttige insecten te helpen.